db (vanaf 11 april 2008)

.
14 april 2008
Opvoeden, hoe doe je dat? Het blijkt nog niet zo eenvoudig.
Opvoeden is uiteraard iets anders, of in ieder geval méér dan alleen maar leuk met hem spelen en toekijken hoe mooi de kleine zich ontwikkelt, wat hij nu weer kan, hoe hij taal leert, etc.
Al enige tijd is ‘nee’-zeggen een thema, niet alleen door Harrie, maar ook door zijn ouders. Ik moet toegeven, dat vond ik geen gemakkelijke kwestie, al begin ik eraan te wennen. Grenzen stellen, maar ook: iets gedaan krijgen (bijvoorbeeld groente eten). En leren gehoorzamen. Hoe doe je dat? Wat dan te zeggen? Hoe streng wil/moet ik zijn?
Wat ik ondertussen al wel begrepen heb, is het belang van consequent zijn. Niet het ene zeggen en het andere doen. Niet iets beloven en dan niet nakomen. Niet zeggen dat Harrie iets moet opeten en het volgende moment (bij een eerste piep of weigering) dan maar toegeven.
En soms is het gewoon nodig om tegen de wil van Harrie iets anders te doen. Bijvoorbeeld iets gevaarlijks afpakken. Of aankleden. Of verschonen. Het heeft geen zin om daar dan een vraag van te maken. Het gaat dan meer om het hoe.
In het verkeer met volwassenen ben ik niet gewend om nadrukkelijk tegen de wil van een ander in te gaan. In het dagelijkse opvoeden is het soms onvermijdelijk. Blijft de vraag hoever je kunt of moet gaan.
Eten is een van die kwesties waar we nog niet uit zijn. Harrie is de laatste tijd geen groenteliefhebber. We bedenken van alles om hem dagelijks toch iets van groente te laten eten. Zoals eerst de groente op tafel, en daarna pas pasta of rijst. (Zo niet, dan begint hij aan de tagliatelle en komt het niet meer van groente eten.)
Soms helpt het om tegen Harrie te zeggen: eerst deze sperzieboontjes opeten; dan krijg je daarna vis (wat hij heel lekker vindt, maar ook niet altijd...). Bij het zien en ruiken van de vis eet hij de boontjes dan alsnog op. (Is dat een goede manier? Hij zal er niet door van boontjes gaan houden, misschien wel het tegendeel...)
Soms ook werkt het allemaal niet. Een poosje geleden probeerde ik hem eerst kapucijners te laten eten, maar dat wilde hij niet. (Toegegeven, ze zijn ook niet de lekkerste groente, maar hij at in die tijd wel af en toe bruine bonen; dus ik dacht, dat lijkt erop). Ik wilde het dit keer niet te snel opgeven en wilde hem er toch wat van laten opeten, al was het maar een paar. Maar hij bleef weigeren, wat er verder ook op tafel kwam als lokkertje. Het kwam zo ver dat hij verder niets gegeten heeft...
Later die avond dacht ik dat hij het wellicht echt niet lustte. Ik voelde me schuldig dat ik zo had aangedrongen en vreesde dat hij de volgende ochtend een hekel aan me zou hebben. Dat viel gelukkig mee. Maar dat vasthouden van mij om hem per se iets te laten eten waar hij geen trek in heeft heb ik losgelaten. Heeft geen zin. Als er nu een groente op tafel komt, en hij wil die niet eten, dan ga ik niet aandringen.
Aan Irma, een schoonzus (iemand met ruime ervaring in het kinderwezen), vroeg ik wat te doen als hij geen groente wil eten. Vooral niet forceren, was haar antwoord. Eten moet iets aangenaams blijven en geen must worden. Daar zit wat in. Zou ik ook zelf niet anders willen.
Het is mooi om te zien hoe eigenzinnig onze kleine meneer kan zijn! Heel goed. Zeer te waarderen, die eigen wil, - al zou het fout zijn om die eigenzinnigheid alsmaar te honoreren; hij zou onuitstaanbaar worden. In een Frans blad las ik een interview met een vooraanstaande opvoedkundige. Een van zijn adviezen luidde: ‘Frustrez votre enfant’. Het klinkt bot, maar ik kan me er iets bij voorstellen. Op z’n minst is van belang om je kind te durven frustreren.
Het blijft een onzekere zaak, opvoeden. Gelukkig blijken vrijwel alle ouders die ik spreek het geen eenvoudige taak te vinden. Wat je ooit zelf hebt ondergaan (met genoegen of juist niet), moet je nu opeens met je eigen kind gaan doen. Opgegroeid zijn in de jaren 60/70 maakt het er niet eenvoudiger op. De oude manier van opvoeden stond toen immers ter discussie. Wat dan nu te doen? Is mijn eigen opvoeding wel of geen voorbeeld?
En wat is dat eigenlijk, opvoeden?
Ondertussen leert Harrie in een sneltreinvaart de taal en wordt het ook steeds gemakkelijker om iets uit te leggen of om te horen wat hij wel of niet wil en waarom. Net een mens.


11 april 2008

Ben sinds begin deze maand begonnen met een nieuwe rubriek, ‘Aantek’. Ik heb er verschillende bedoelingen mee.
Het betekent ruimte voor aantekeningen over kwesties die me bezighouden, die me aan het hart gaan. Schrijfsels die gelezen willen worden. Aantekeningen maak ik al heel lang. Mijn computer zit er vol mee. Maar ze blijven zo ‘in limbo’, zonder verdere ontplooiing, zonder vruchtbaarheid. Evenmin weet ik wat een gedachte te betekenen heeft wanneer ik er anderen niet mee lastig val. Met risico van onverstoorde eigenwijsheid. En waarom zou ik gedachten voor mezelf houden? Circuleren! Disseminatie! Kritische reflectie! Transformatie! – allemaal moeilijk voorstelbaar zonder contact in de buitenlucht.
Bijkomend voordeel: de vorm biedt de gelegenheid om gemakkelijker te schrijven. Het hoeft allemaal nog niet duidelijk te zijn. Een soort denkschetsen, vingeroefeningen, voorlopige positiebepalingen. Studies eventueel. ‘Aantek’ als werk-in-wording. Broedplaats. Laboratorium.
En last but not least: samen met de andere schrijfvormen biedt ‘Aantek’ me de gelegenheid om te ontlasten, te ontledigen. Er moet het een en ander uit. Als een vochtophoping in mijn denklichaam die een uitweg zoekt. Om plaats te maken. Schrijven om een paar obsessies kwijt te raken, om ze onder woorden te brengen en te toetsen aan reacties. Expressivisme. ‘Aantek’ biedt een prima vorm daarvoor.
Ik heb mezelf een termijn gesteld. In die tijd wil ik mezelf bevrijden van een aantal preoccupaties. Er heeft zich nogal wat opgehoopt. Het zit me ondertussen in de weg. Tijd dus om ruimte te scheppen voor een leven zonder die gedachten met verwachtingen. Tijd voor zelfverlossing. Ben benieuwd om het lukt mijn eigen verloskundige te zijn. Alhoewel: anderen mogen een handje helpen.
We zullen zien wat het oplevert.