In het zicht van de dood (3): Overgave

Ruim een week geleden overviel me iets opmerkelijks. Het gebeurde tijdens een nachtwandeling, nabij de hospice waar mijn geliefde verblijft. Het was aardedonker. Omgeven door bos. Tussen de kale takken was een flonkerende sterrenhemel te zien.

Ik stond stil. Ik had ruim een uur gewandeld.

(Moeilijk om de juiste woorden te vinden voor wat er gebeurde, zonder in de banaliteit van grote woorden te vervallen.)

‘Openheid’ overmande mij, niet alleen in mijn hoofd, niet-denkend, maar in mijn hele lijf. Open voor de donkere gestalten om mij heen, en voor de grond onder mijn voeten. Open voor de frisse lucht, - het was niet koud. Open voor de stilte. Open ook voor de oneindige ruimte boven mij. 

Mijn handen gloeiden. En zo ook mijn hoofdhuid. (Ik had mij uit kunnen kleden, maar niet gedaan.)

Wat in mij zonk was rust. En ontspanning, letterlijk. Mijn armen naar beneden. Elke dreiging viel weg.

De natuur was niet alleen om mij heen; ik was er deel van. Niet nodig om nog iets op afstand te houden; de afstand was vervlogen.

Het voelde als overgave. Overgave aan de krachten van de natuur. In tastbare aanwezigheid van alles.

De bomen om mij heen stonden rustig waar ze stonden. Niets bewoog. Stilte.

De overgave gaf me ademruimte, ruimte in mijn borst, terwijl ik daar stond in het aardedonker. De ruimte bracht méér dan droefheid over het lot van mijn geliefde. 

Meer dan droefheid kreeg ruimte, - alsof ik me al die tijd in een kramp had bevonden.

Overgave ook aan wat je ‘lot’ zou kunnen noemen: aan wat moet komen. Onontkoombaar. En er vrede mee hebben. (Kan dat? Ja, het kan.) Verzet loslaten, evenals de hoop dat het toch anders zal gaan. 

In plaats daarvan: me overgeven aan de loop der dingen, zonder tekst ertussen.

Moeilijk om te beschrijven wat dit allemaal deed, wat het teweegbracht.

Niet ver van de plek waar dit gebeurde lag mijn vriendin.

Ja, ik hou van haar, en dat zal zo blijven, ook na haar dood, en ook wanneer het leven andere wendingen neemt.

In de dagen erna zinderde deze gebeurtenis nog door.

Ik probeerde het intense gevoel opnieuw op te roepen, maar dat lukte niet.

Is zo’n ervaring überhaupt opnieuw op te roepen? Waarschijnlijk niet.

Wat overblijft is een herinnering. En deze is zonder enige twijfel waardevol. Eraan denken is gedenken wat zich toen opende, of openbaarde.

Ook zonder de levendigheid van de ervaring is er het effect.

Zijn rituelen ervoor om de herinnering aan een intense ervaring levend te houden?

En misschien ook om de ontvankelijkheid open te houden voor een herhaling ervan.

Zij valt niet op te roepen, noch af te dwingen of te organiseren.

De aandacht ervoor houdt de mogelijkheid open. 

Evenals berusten in de overgave, en er zijn voor mijn geliefde. 

Veel meer kan ik niet doen.